Cortisol helpt of saboteert
De rol van cortisol in acute, stressvolle situaties.
Cortisol staat bekend als het 'stresshormoon' en wordt geproduceerd door de bijnieren als reactie op stressvolle situaties. Cortisol heeft verschillende effecten op het lichaam, waaronder het verhogen van de bloedsuikerspiegel door de gluconeogenese te stimuleren, het proces waarbij de energievoorraad die opgeslagen is in de spieren en lever wordt vrijgegeven onder de vorm van glucose (= suiker). Dit is een nuttige reactie in korte termijn stresssituaties omdat zo het lichaam voorzien wordt van een snelle energiebron om te reageren op de stressor.
Wat loopt er net mis wanneer we spreken over chronische stress en wat is het verband met je gezondheid?
Enerzijds reageert je lichaam niet per se altijd met een actie dus deze suikers worden niet verbrand en worden dus opnieuw opgeslagen onder de vorm van vet (activatie van het proces ‘lipase’ door de hoge waarden aan cortisol en insuline) en dit meestal thv de buik.
Daarnaast zal de glucose door de steeds aanwezige cortisol hoog blijven, dus ook de insuline. Cortisol wil glucose in het bloed en insuline wil deze glucose weer omzetten in glycogeen. Dit langer bestaand conflict zorgt ervoor dat de spieren waarin de glucogeen opgeslagen zou moeten worden, niet meer goed reageren op insuline. De spiercellen openen onvoldoende goed en de glucose kan niet meer goed worden opgenomen. Het insulinegehalte in het bloed blijft nu voortdurend hoog. Een verstoorde glucoseregulatie en insulineresistentie kan ontstaan.
De aanmaak van te veel cortisol kan je herkennen aan:
Buikvet of ophoping thv nek (overgang van de laatste cervicale en eerste thoracale wervel)
Koude handen en tenen
Vermoeidheid maar moeilijk in slaap vallen
Concentratiestoornissen (voortdurend afgeleid en afleiding zoeken)
Prikkelgevoeliger
Angststoornis, depressie, burn-out
Acne
Constante drang naar zoet (je hersenen moeten voortdurend cortisol aanmaken dus zijn volop aan het verbruiken dus ons lichaam heeft de reflex om in voldoende energie te voorzien.
Cafeïne afhankelijkheid
Gezondheidsrisico's zoals het creëren van type 2 Diabetes
Bij een lichaam dat voor lange tijd onder stress leeft, kan een cortisoluitputting ontstaan waardoor we steeds minder goed kunnen schakelen tussen inspanning en ontspanning. Het lichaam raakt opgebrand, uitgeput. De term burn-out is ook hiervan afgeleid.
Een gezonde balans tussen cortisol- en insulinespiegels is essentieel voor een goed metabolisme en een stabiele bloedsuikerspiegel. Het beheersen van stress, het handhaven van een gezonde levensstijl en regelmatige lichaamsbeweging zijn belangrijke manieren om deze balans te ondersteunen.
Ik ben hier voor jou. Jij ook?
